DERS 4:
Preposition Kullanımları

İsimler yer veya zaman anlamı kazandıklarında önlerine bazı ekler alırlar. Bu ekler onlara bir yön kazandırır ve cümle içinde anlam süslemesi yaparlar. Türkçede yüklem sonda bulunduğundan cümle kuruluşu sona doğrudur ve bu ekler kelimelerin sonlarında bulunurlar oysa İngilizcede yüklem baştadır ve cümle kuruluşu başa doğru gider. Sonuç olarak preposition ( edat ) olarak adlandırdığımız bu ekler de kelimelerin başlarına gelir.

Yarın babasını hastaneye götürecek.

He götürecek his baba ye hastane yarın

He götürecek his baba to hastane yarın.

Türkçede	İngilizcede
Bahçede	de bahçe
Yıllardır	dır yıllar
Masada	da masa
Üç saat içinde	içinde üç saat
Kitap hakkında	hakkında kitap
Tom ile	ile Tom
Ağacın altında	altında ağaç
Ankara'dan	dan Ankara

Aşağıda karşımıza çıkabilecek en temel kelimeler verilmiştir.

in	içinde	at	de-da
on	üzerinde	with	ile
under	altında	about	hakkında
for	için	to	ye-ya
from	den-dan	between	arasında

Aşağıdaki örnekleri dikkatlice inceleyiniz.

in bahçe	bahçede
in İstanbul	İstanbul’da
in üç saat	üç saat sonra
in 1945	1945’te
in Haziran	Haziranda

at 5	saat 5‘de
at tahta	tahtada
at ev	evde

on masa	masada
on cadde	caddede
on Pazartesi	Pazartesi
on duvar	duvarda

with Linda	Linda ile
with me	benimle

for Peter	Peter için
for us	bizim için
for günler	günlerdir
for yıllar	yıllardır

to İzmir	İzmir’e
to okul	okula
to iş	işe
to bahçe	bahçeye

from Manisa	Manisa’dan
from you	senden

between them	onların arasında
about mektup	mektup hakkında
under masa	masanın altında

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız preposition’ların tamamının İngilizce gramerinde orijinal anlamları olduğu gibi bazen cümle içlerinde kelimelerle yan yana gelerek kendi anlamları dışında farklı anlamlar ortaya çıkarabilirler. Bu anlam ve kullanım özellikleri her ne kadar ilerideki konularda ayrıntılı incelenecekse de bu aşamada preposition’lar hakkında genel bir bilgi vermenin faydalı olacağı inancındayım.

Aşağıda bundan sonra karşımıza çıkabilecek preposition’lar kullanım sahalarına göre ele alınmıştır.

Kendi Anlamlarında Kullanımları

Daha evvel de değindiğimiz gibi tüm preposition’ların kendi orijinal anlamları vardır ve bunlar cümle içinde isimlerin önlerine gelerek onları “yer-zaman-özellik" olarak konumlandırırlar.

across	karşısında
against	karşısında
opposite	karşısında
behind	arkasında
at the back of	arkasında
in front of	önünde
under	altında
at the bottom of	altında
in the middle of	ortasında
at the top of	en üstünde
at	de-da
around	etrafında
beside	yanında
next to	yanında
beyond	ötesinde
near	yakınında
from	den-dan
among	arasında
between	arasında
at the beginning of	başlangıcında
at the end of	sonunda
through	içine doğru
into	içine doğru
onto	üzerine doğru
on the corner of	köşesinde
on the left of	solunda
on the right of	sağında
on	üzerinde
over	üzerinde
in	içinde
until	-e kadar
by	kıyısında, en geç
to	-ya, -ya
with	ile
without	-siz, -sız
for	için, -dir -dır

Yukarıda en genel hatları ile en çok kullanılan preposition’lar verilmiştir. Bunlar isimlerin önlerine gelerek onlara anlam derinliği katarlar. Aşağıda ise yine orijinal anlamlı preposition’ların tarihlerle kullanımları verilmiştir. Dikkatle inceleyerek aralarındaki kullanım farklarını ayırt etmeye çalışın.

Günlerde “ on “ kullanılır.
on Monday	Pazartesi günü
on Saturday	Cumartesi günü
on Friday	Cuma günü
Aylarda “ in “ kullanılır.
in June	Haziranda
in July	Temmuzda
in April	Nisanda
Saatlerde “ at “ kullanılır.
at 5 o’clock	saat 5’de
at 8 o’clock	saat 8’de
at 7.15	7.15’de
at half past 10	on buçukta
Zaman dilimi içinde “ in “ kullanılır. ( sonra anlamı verir.)
in two hours	iki saat sonra
in five minutes	beş dakika sonra
in ten seconds	on saniye sonra
in 15 years	15 yıl sonra
Sürüklemelerde “ for “ kullanılır.
for years	yıllardır
for 25 days	25 gündür
for 2 weeks	2 haftadır
for a long time	uzun zamandır
Sürüklemelerde “ since “ kullanılır.
since 1946	1946’dan beri
since December	Aralıktan beri
since last night	dün akşamdan beri
since Monday	Pazartesinden beri
since 2 o’clock	saat 2’den beri
Sürüklemelerde “ until “ kullanılır.
until morning	sabaha kadar
until last year	geçen yıla kadar
until 6 o’clock	saat 6’ya kadar
until now	şimdiye kadar
Sürüklemelerde “ by “ kullanılır.
by Christmas	en geç Noel’e kadar
by the 1st of June	en geç 1 Haziran’a kadar
by this time next year	en geç gelecek yıl bu zamana kadar
by tomorrow	en geç yarına kadar
Sayısal tarihlerde “ in “ kullanılır.
in 1978	1978 yılında
in 1954	1954 yılında
Özel durumlarda “ at “ kullanımı
at Christmas	Noel’de
at dawn	şafakta
at last	sonunda
at long last	en sonunda
at first	ilk önce
at midday	öğleyin
at midnight	gece yarısı
at night	geceleyin
at noon	öğleyin
at once	derhal
at sunset	günün batışında
at the beginning	başlangıçta
at home	evde

Ek Halinde Anlamsız Olarak Kullanımları

Ek Halinde Anlamsız Olarak Kullanımları
Dikkat edilirse 1.maddede preposition’ların orijinal anlamları üzerinde duruldu. Fakat her zaman preposition’lar kendi orijinal anlamlarını vermezler. Bazı isim, sıfat veya fiillerin sonlarına eklenerek birleşik yazılıp söylenir ve onların kuyruğu görevi üstlenirler. Bu tip kullanımlarda kesinlikle özel bir anlam üstlenmeyip ek durumundadırlar ve öylece kelimelerde birlikte bilinmeleri gerekir.

Unutmayın ki tüm bunlar zaman içinde kullanıla kullanıla öğrenilecek şeylerdir. Aşağıda yer alan örneklerdeki eklerin hiç bir anlamlarının olmadığına dikkat edin.

listen to	dinlemek
insist on	ısrar etmek
look forward to	dört gözle beklemek
interested in	ilgilenmek
have difficulty in	zorlanmak
afraif of	korkmak
angry with	kızgın olmak
look at	bakmak
happy with	mutlu olmak
point at	doğrultmak

Ek Halinde Anlam Değiştiren Özellikte Kullanımları

Ek Halinde Anlam Değiştiren Özellikte Kullanımları
Bu kategoride ise preposition’lar kelimelerin sonlarına gelerek kelimelerin orijinal anlamlarını kaybettirip onlara yeni anlamlar verirler. Artık kelime ve preposition’lar kendi anlamlarını yitirmiş üçüncü bir anlam ortaya çıkarmışlardır. Bu tip kelimelerin özel bir yapılış kuralı yoktur ve ayrı ayrı bilinmeleri gerekir. Bu kelimelere “deyimsel fiiller" denir. Aşağıda bir kaç örnek verilmiştir.

give	vermek
up	yukarısı
give up	terk etmek, bırakmak

carry	taşımak
on	üzerinde
carry on	devam etmek

go	gitmek
on	üzerinde
go on	devam etmek

find	bulmak
out	dışarısı
find out	öğrenmek

PREPOSITION KULLANIMLARI ÖZET

Kendi Anlamları Olanlar
on masa
masada

Ek Halinde Anlam Değiştirmeyenler
insist on
ısrar etmek

Ek Halinde Anlam Değiştirenler
go on
gitmek

Yukarıdaki bütün bilgiler kitabın ilerideki konularında ayrıntılı olarak incelenecek ve kelimeler kullanıldıkça, karşımıza çıktıkça özümsenecektir. Bu yüzden şu aşamada ek halindeki preposition’ların varlığı sadece felsefi olarak bilinmeli gün geçtikçe artan deneyimlerle bu bilgiler yerlerine oturtulmalıdır.

Aşağıdaki boşluklara gelebilecek en uygun preposition’ları bulunuz.

Bahçede
Aylardır
Türkiye hakkında
Ağacın altında
Geceleyin
Parasız
Çantasında
Kasada
Duvarda
5 senedir
1575’den bu yana
Ellerinle
Dün akşam
İşe
Uzun zamandır
Babasından
Caddede
Bensiz
Tom ile
Caddenin sonunda
Antalya’dan
Nehir kıyısında
Kumdalda
Arabamın önünde
Üç saat içinde
Evimize yakın
Yerde
Günün başlangıcında
Paris’e
Caddenin karşısında
Masaların arasında
Gençliğimden bu yana
Bizim için
Dağın ardında
Evde
Senin için
Mektupla ilgiliv Dakikalardır v Ocakta
Tom’un arkasında
Geçen haftadan beri
Bu güne kadar
İstanbul’da
En geç pazara kadar
İstanbul’a
Sabaha kadar
İstanbul’dan
Filmin sonunda
İstanbul’a kadar
Hafta sonunda
Salı günü
Kısa zamanda
Benimle
Yarın
11.30’da
Dün
Sabahları
Bu günlerde
En geç yarına kadar
Yüz yıldır
Saat 4’e kadar
Masanın altında

Bu bölüm "BİR BAŞKA GÖZDEN İNGİLİZCE / İNGİLİZCEYE GİRİŞ " kitabında yer alan " Preposition " konusuna ayrılmış 90 sayfanın özetlenmiş bir kısmını içermektedir. Konuyu tam olarak anlayıp alıştırmaları yapmadan bir sonraki derse geçmeyiniz.

Kitap ve Cd dağıtımına henüz başlanmamıştır. Derslere katılım başvuruları dışında lütfen gereksiz yere irtibata geçmeyiniz.

Erhan SARIOĞLU
Kişiye Özgü İngilizce eğitiminde 25 Yıllık İmza